1000 yıl süreceği iddia edilen 28 Şubat darbesinin üzerinden 15 yıl geçti. Bu 15 yılın ardından, bugün 28 Şubat'ı gerçekleştirenlere soruşturma açıldığı, darbenin köşe taşını oluşturan birçok uygulamanın kaldırıldığı bir döneme geldik.
28 Şubat darbesinin diğer darbelerden en önemli farkı, iddia edildiği gibi, tanklar sokaklarda yürümediği için postmodern bir darbe olması değil; tankların yeniden sokaklarda yürümesine gerek bile kalmayacağı derinlikte bir militarist zihniyeti toplumun en derin noktalarına kadar işleme, bu zihniyet etrafında toplumu yeniden şekillendirme projesi olmasıydı. 27 Mayıs ile 12 Eylül, hatta 12 Mart, fiilen askerin iktidara açıkça el koymasıyla meydana gelmiş sert ve ani darbelerdi. 28 Şubat ise askerin silah gücü ve kanun desteğiyle yetinmeyip, medya üzerinden kamuoyunu seferber eden ve kamuoyunda meşruiyet arayan bir girişim; askeri vesayet altında çalışmaya devam eden 'sivil' kurumlardan güç almaya çalışan bir müdahaledir.
Bu çerçevede, MGK başta olmak üzere anayasal kurumları yeni işlevler yükleyerek demokratik işleyiş sürecini bozan, sonuç olarak şekli işleyişine dokunmadığı "demokrasiyi militarize eden", tekeline aldığı siyaseti savaş ve tehlike mantığına endeksleyen bir niteliğe sahiptir. Dolayısıyla 28 Şubat modelini farklı kılan, "süreklilik-kalıcılık-meşruiyet" üzerine oturan yapısal yönüdür. 12 Eylül, devletin kurumsal işleyişine askeri unsurları katarken, 28 Şubat bu zemin üzerinde ve buna ek olarak aynı unsurları devletin olağan dönemlerdeki fiili işleyişine taşımıştır.
Militarizmin doruk noktası
Son olarak ortaya çıkan 109 maddelik gizli MGK emirleri, 28 Şubat'ın bu işlevini nasıl gerçekleştirmeyi planladığını bir kez daha gözler önüne seriyor. 'İnternet Andıcı'nı soruşturan savcılara gönderilen gizli belgelerden, 28 Şubat'taki 'postmodern darbe'yi yaşatmak için MGK'dan çıkan 109 maddelik gizli kararı çıktı. 109 maddelik listede, öğrencilerin hangi dershaneye gittiğinin tespit edilmesi, TSK'da olduğu gibi devlet kurumlarında irtica ile mücadele birimlerinin kurulması, özel finans kuruluşlarının önünün kesilmesi gibi hayatın her alanını ilgilendiren emirler bulunuyor.
28 Şubat sürecinde, askerler basının hükümet tarafından baskı altına alınmasını sağlamak ve medyada TSK aleyhine haber yapılmasına engel olmak için çeşitli önlemler aldılar. Darbeyi eleştiren birçok yazarın işine son verildi. Kemal Gürüz başkanlığındaki YÖK tarafından 750 akademisyen hakkında irtica ve bölücülük suçlamasıyla soruşturma açıldı. Katsayı adaletsizliğinden dolayı meslek liseleri öğrencilerinin yarısını kaybetti. Başörtülü kadınların üniversitelere girişi engellendi. 14 radyo ve 19 televizyon kanalı süresiz olarak kapatıldı. Kılık kıyafet yönetmeliğine aykırı giyindikleri gerekçesiyle 11 bin kamu görevlisi hakkında işlem yapıldı. Yaklaşık 6 milyon kişi Batı Çalışma Grubu tarafından fişlendi.
Brifingler ve çeşitli müdahaleler yoluyla yargıdan medyaya, eğitimden toplumsal hayata kadar her alan kontrol altına alınmaya çalışıldı.
1000 yılın sonu yürüyüşleri
Ancak proje tutmadı. Halk, binlerce insanın mağdur olduğu 28 Şubat darbesine karşı sokaklara çıktı. Başörtülü kadınlar eylemler düzenlediler, darbe karşıtları düzenledikleri 'Erken final: 1000 yılın sonu' mitingleriyle bu uygulamalara geçit vermeyeceklerini ve bu kararları alanlar yargılanıncaya mücadele etmeye devam edeceklerini ilan ettiler. Bugün 28 Şubat'ın sorumluları hakkında soruşturma açıldıysa, bunun başlıca nedeni 'darbeye hayır' diyerek sokağa çıkanlardır.
Daha fazla özgürlük, daha fazla demokrasi
Bugün 28 Şubat'ı gerçekleştirenler hakkında soruşturma açılmış durumda. Yargılanmaları ve cezalandırılmaları gerekir ve 1000 yılın sonu yürüyüşlerinde sokağa çıkan darbe karşıtları sonunda kadar bu davanın takipçisi olacaktır. 28 Şubat'ın en önemli uygulamalarından biri olan EMASYA protokolü kaldırıldı. Katsayı uygulamasına son verildi. Başörtülü kadınların üniversiteye girişleri artık daha kolay. Bunların hepsi 1000 yılın süreceği iddia edilen projelerle bir toplumun yönetilemeyeceğinin çok önemli adımları. Ancak yetmez! Çünkü 28 Şubat bu kararların ve uygulamaların ötesinde ve aynı zamanda bir zihniyettir. Bu zihniyetin yeşermesine olanak sağlayan zemini ortadan kaldırmadığınız sürece tamamen yok etmiş olmazsınız. Ve bu zihniyetin tek köklü panzehiri daha fazla demokrasi ve özgürlüktür.
